Όπως δημοσιεύουν οι New York Times, με την κατάκτηση του Χαλεπίου, της μεγαλύτερης πόλης της χώρας, και την επέκταση του ελέγχου τους στη βορειοδυτική Συρία, οι αντάρτες υπό την ηγεσία της Χάγιατ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) αναδιαμορφώνουν τη δυναμική της σύγκρουσης.
Η HTS, που ιδρύθηκε ως Μέτωπο Αλ-Νούσρα το 2011, ξεκίνησε ως παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία. Αρχικά, η οργάνωση υπήρξε ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς παράγοντες στην περιοχή, με στόχο την εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού χαλιφάτου. Ωστόσο, το 2016, έσπασε τους δεσμούς της με την Αλ Κάιντα, επιδιώκοντας να αποκτήσει μεγαλύτερη νομιμοποίηση.
Ποιος είναι ο ηγέτης της οργάνωσης
Ο Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι, ο ηγέτης της HTS, άλλαξε στρατηγική, επικεντρώνοντας την προσπάθεια της οργάνωσης στη διαχείριση των εδαφών που κατέχει. Αντί για μαζικές επιθέσεις εναντίον του καθεστώτος Άσαντ, η HTS αναδιοργανώθηκε για να λειτουργεί ως ένας «μίνι-κυβερνητικός» φορέας, παρέχοντας κάποιες δημόσιες υπηρεσίες και επιβάλλοντας φόρους στις περιοχές που ελέγχει.
Σύμφωνα με αραβικά μέσα ενημέρωσης, ο al-Julani γεννήθηκε είτε το 1981 είτε το 1982 στην Deir ez-Zor της Συρίας και μεγάλωσε στην περιοχή Idlib.
Αρχικά σπούδασε ιατρική αλλά εγκατέλειψε και εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα στο Ιράκ το 2003 μετά την εισβολή του προέδρου Μπους. Τότε ήρθε κοντά στον διαβόητο Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι, τον ηγέτη της τρομοκρατικής οργάνωσης. Μετά τη δολοφονία του τελευταίου το 2006, ο αλ Τζουλάνι μετακόμισε στον Λίβανο, αλλά αργότερα επέστρεψε στο Ιράκ, όπου συνελήφθη από τις αμερικανικές δυνάμεις και αφέθηκε ελεύθερος το 2008.
Μετά την απελευθέρωσή του, ο αλ-Τζουλάνι συνέχισε τις δραστηριότητές του με το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ υπό τον Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Τον Αύγουστο του 2011, εν μέσω διαδηλώσεων κατά του Άσαντ, ο αλ-Τζουλάνι στάλθηκε από την αλ-Κάιντα στη Συρία για να ιδρύσει ένα παράρτημα της οργάνωσης. Το 2012 ίδρυσε την Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, καλώντας τους Σύρους να διεξάγουν τζιχάντ κατά του καθεστώτος Άσαντ. Ωστόσο απέρριψε αργότερα την προσπάθεια του αλ Μπαγκντάντι να συγχωνεύσει το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ με την Jabhat al-Nusra, αντ’ αυτού υποσχόμενος αποκλειστική υποταγή στον Ayman Al-Zawahiri, τον τότε επικεφαλής της al-Qaeda, ο οποίος δολοφονήθηκε σε αμερικανικό χτύπημα στα τέλη Ιουλίου του 2022.
Με την πάροδο του χρόνου, η Jabhat al-Nusra αναδείχθηκε σε μία από τις ισχυρότερες ένοπλες παρατάξεις στη Συρία. Η ομάδα κατέλαβε τον έλεγχο της Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία, επιβάλλοντας αυστηρή διακυβέρνηση στον τοπικό πληθυσμό. Οι επικριτές κατηγορούν τον αλ-Τζουλάνι ότι οικοδόμησε μια οικονομική αυτοκρατορία εις βάρος των αμάχων, επωφελούμενη από τα έσοδα από τα συνοριακά περάσματα, τον έλεγχο των πετρελαϊκών εταιρειών και την κυριαρχία στη γεωργία και το εμπόριο. Τους τελευταίους μήνες έχουν ξεσπάσει διαδηλώσεις στην περιοχή του Ιντλίμπ, με τους διαδηλωτές να ζητούν την παραίτηση του αλ Τζουλάνι.
Το 2016, η Τζαμπχάτ αλ Νούσρα μετονομάστηκε σε Τζαμπχάτ Φατέχ αλ Σαμ, ισχυριζόμενη ότι αποστασιοποιείται από την αλ Κάιντα. Τον επόμενο χρόνο, συγχωνεύτηκε με άλλες ομάδες για να σχηματίσει τη Hay’at Tahrir al-Sham. Παρά τις αλλαγές αυτές, οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Έθνη συνεχίζουν να κατατάσσουν την HTS ως τρομοκρατική οργάνωση.
Ο αλ-Τζουλάνι έχει κάνει ιδεολογικές διακρίσεις μεταξύ της Jabhat al-Nusra και του Ισλαμικού Κράτους, δηλώνοντας: «Απορρίπτουμε το χαλιφάτο που ανακηρύσσουν και το θεωρούμε παράνομο, επειδή ιδρύθηκε σε άκυρα θεμέλια».
Η στρατηγική επίθεση στο Χαλέπι