Eκτενή ενημερωτική εκστρατεία για την ατοπική δερματίτιδα (αλλιώς ατοπικό ή βρεφικό έκζεμα) δρομολογεί η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ). Στόχος της καμπάνιας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για το σοβαρό αυτοάνοσο νόσημα αλλά και η συνειδητοποίηση των ασθενών για την αξία της σωστής δερματολογικής εξέτασης και κατ’ επέκταση, της έγκαιρης διάγνωσης της νόσου.
Η εκκίνηση δόθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατοπικής Δερματίτιδας (εορτάζεται στις 14 Σεπτεμβρίου), ενώ με σημερινή συνέντευξη τύπου οι ειδικοί παρουσίασαν όλα τα νεότερα δεδομένα για το νόσημα και τη θεραπεία του, καθώς υπάρχουν πλέον διαθέσιμα νέα φαρμακευτικά όπλα στη φαρέτρα των επιστημόνων. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρόεδρος της ΕΔΑΕ, Δρ. Ιωάννης Μπάρκης «στη δερματολογική κοινότητα είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί με τη βοήθεια των σύγχρονων φαρμάκων μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, με εξαιρετικά αποτελέσματα, τα βασανιστικά κλινικά συμπτώματα του δυσίατου αυτού αυτοανόσου νοσήματος, και έτσι να επαναφέρουμε στην κανονικότητα την πολύ διαταραγμένη ποιότητα ζωής των πασχόντων από ατοπική δερματίτιδα».
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια, κνησμώδης, φλεγμονώδης νόσος του δέρματος που εμφανίζεται κυρίως στην παιδική ηλικία και έχει πορεία με εξάρσεις και υφέσεις. «Η νόσος δεν μεταδίδεται. Υπάρχει ένα κληρονομικό υπόβαθρο στους ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα, αλλά στην εμφάνισή της συντελούν και παράγοντες από το περιβάλλον. Παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια στις δυτικές χώρες» επισήμανε η καθηγήτρια Δερματολογίας- Αφροδισιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και γιατρός στο «Ανδρέας Συγγρός», κυρία Ηλέκτρα Νικολαϊδου.
Το θετικό στην αυτοάνοση αυτή ασθένεια είναι, όπως εξήγησε, ότι βελτιώνεται σημαντικά με την πάροδο των ετών. Έτσι, το 80% των ασθενών με έναρξη στην παιδική ηλικία έχει ιαθεί στην προεφηβική ηλικία. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν ήπια συμπτώματα. Μόνο στο 20% των ασθενών η συμπτωματολογία είναι μέτρια προς σοβαρή.
Η ατοπική δερματίτιδα στα παιδιά
Την εικόνα της νόσου στον ανήλικο πληθυσμό παρουσίασε ο διευθυντής του Δερματολογικού Τμήματος του νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», κ. Γεώργιος Ζαραφωνίτης.
Σύμφωνα με τον ειδικό, ποσοστό 10% -20% των παιδιών πάσχει από ατοπική δερματίτιδα, ενώ σε ελληνική μελέτη το ποσοστό έφτασε το 30%. Στο 45% των περιστατικών εμφανίζεται τους πρώτους 6 μήνες της ζωής και στο 70% υποχωρεί πλήρως πριν από την εφηβεία. Τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα που την εμφανίζουν έως 2 ετών έχουν 50% πιθανότητα να εμφανίσουν αργότερα άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα. Η σοβαρή κλινική εικόνα στα παιδιά συνυπάρχει με τροφική αλλεργία.
Προληπτικά πρέπει να γίνεται χρήση βαμβακερών ρούχων, αποφυγή πισίνας με χλώριο, αποφυγή ακάρεων και σκόνης καθώς και αποφυγή επαφής με τρίχωμα ζώων. Στα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνεται και η καλή ενυδάτωση του δέρματος σε λουτρό με χλιαρό νερό και αμέσως μετά μαλακτικά ή προϊόντα με ουρία ή γαλακτικό αμμώνιο.
Η θεραπεία, όπως ανέφερε ο διευθυντής του Παίδων, περιλαμβάνει τρία στάδια:
1) ενυδάτωση δέρματος
2) τοπική θεραπεία με κορτιζόνη ή αναστολείς καλσινευρίνης, ενώ τελευταία δοκιμάζονται και νέα φάρμακα (JAK-αναστολείς)
3) συστηματική θεραπεία με κυκλοσπορίνη ή μεθοτρεξάτη που, όμως όπως επισήμανε, σήμερα αποφεύγονται λόγω επικινδυνότητας και στη θέση τους εφαρμόζονται νέοι φαρμακευτικοί παράγοντες. Στην Ελλάδα η συνταγογράφησή τους γίνεται μετ’ εμποδίων, τόνισε.
Η θεραπευτική προσέγγιση
Τα ήπια περιστατικά ατοπικής δερματίτιδας αντιμετωπίζονται με τοπική αγωγή. Στα πιο σοβαρά περιστατικά μπορεί να χρειαστούν και φάρμακα από το στόμα. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν μπορούν να χορηγηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρόσβαση των ασθενών αυτών στα καινούρια φάρμακα που τα τελευταία χρόνια διαθέτουμε για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως επισήμαναν οι εκπρόσωποι της ΕΔΑΕ παρουσιάζοντας την ενημερωτική εκστρατεία.
«Πλέον, η πρόοδος της Ιατρικής επιστήμης και της Φαρμακολογίας μας προσφέρουν πιο στοχευμένες, περισσότερο ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις για τη μέτρια- σοβαρή ατοπική δερματίτιδα. Αντί να χρειάζεται γενικευμένη καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να πετύχουμε κατάπαυση της δερματικής φλεγμονής, πλέον αυτό μπορεί να επιτευχθεί στοχευμένα σε επίπεδο μορίων και κυττάρων στο επίπεδο του δέρματος» εξήγησε ο ακαδημαϊκός Υπότροφος της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, γιατρός στη Β’ Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων του Αττικόν, κ. Δημήτρης Σγούρος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι διαθέσιμες και στη χώρα μας δύο νέες κατηγορίες φαρμάκων. Πρόκειται για τους αναστολείς των ιντερλευκινών 4 και 13, έναν ενέσιμο βιολογικό παράγοντα και τους αναστολείς της Janus κινάσης, μια θεραπεία με καθημερινή λήψη χαπιού. «Και οι δύο επιλογές έχουν άριστη αποτελεσματικότητα και βελτίωση όλων των αντικειμενικών (εξάνθημα) και υποκειμενικών (κνησμός) συμπτωμάτων των βαρύτερων μορφών της νόσου. Εξίσου σημαντικό όμως είναι και το πολύ καλό προφίλ ασφαλείας των καινοτόμων αυτών φαρμάκων που δρουν σε επίπεδο μορίων μέσα στα κύτταρα του δέρματος χωρίς να προκαλούν γενικευμένη καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος» τόνισε ο κ. Σγούρος, προσθέτοντας ότι ο μόνος που μπορεί να κάνει έγκαιρα και έγκυρα τη διάγνωση και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία είναι ο δερματολόγος.
Κλείνοντας ο πρόεδρος της Εταιρίας, ΔΡ. Μπάρκης, κάλεσε την πολιτεία «να βοηθήσει στην ομαλοποίηση, της πολύ δύσκολης μέχρι σήμερα, διαδικασίας χορήγησης των σύγχρονων φαρμακευτικών σκευασμάτων, ώστε να γίνει εύκολη και φιλική προς τους θεράποντες Δερματολόγους αλλά και προς τους ταλαιπωρημένους από το νόσημα ασθενείς. Ευελπιστούμε στην εύκολη πρόσβαση των πασχόντων από μέτρια ή σοβαρή Ατοπική Δερματίτιδα στις βέλτιστες θεραπευτικές αγωγές, αλλά κυρίως στη διευκόλυνση των συναδέλφων μας στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ), ώστε η όλη διαδικασία χορήγησης των καινοτόμων θεραπειών να γίνει πιο ευέλικτη και πιο φιλική προς όλους, ασθενείς και γιατρούς».
