Δεν είναι εύκολο πολλές φορές να καταλάβεις αν είσαι σε μια τοξική σχέση, πάντα υπάρχουν ενδείξεις όμως.
Η αλήθεια είναι πως όταν βρίσκεσαι σε μια σχέση υπάρχουν οι καλές και οι κακές μέρες. Δεν γίνεται όλες τις ώρες να είναι τα πράγματα το ίδιο ρομαντικά και χαρούμενα, μιας και οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας μπορεί να δημιουργούν σε εσένα ή τον σύντροφο σου νεύρα, άγχος και γενικά εκνευρισμό. Σε τέτοιες περιπτώσεις βέβαια, είναι που φαίνεται και το αν μια σχέση είναι δυνατή και έχει σταθερές βάσεις. Αν μέσα από τον διάλογο μπορείς να λύσεις τις όποιες διαφωνίες μπορεί να προκύψουν ανάμεσα σε εσένα και τον σύντροφό σου τότε σημαίνει πως είσαι σε μια υγιή σχέση και η αγάπη σας είναι πραγματική.
Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι. Ορισμένες σχέσεις είναι «καταδικασμένες» να μην πάνε πολύ μακριά. Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να χειραγωγήσουν τον σύντροφό τους και να τον ελέγξουν κάνοντας τη σχέση που έχουν άκρως τοξική. Δεν είναι πάντα εύκολο κανείς να συνειδητοποιήσει και να παραδεχτεί – κυρίως στον εαυτό του – πως είναι σε μια τοξική σχέση. Υπάρχουν όμως, κάποια πράγματα – συμπεριφορές ή λόγια – που θα σε βοηθήσουν να δεις πιο εύκολα αν η επιλογή του συντρόφου σου δεν είναι η κατάλληλη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς αν ο σύντροφός σου κάνει κάτι από τα παρακάτω, ίσως ήρθε η ώρα να προχωρήσεις σε μια πιο υγιή σχέση.
Αν είναι αγενής με τον κόσμο
Σύμφωνα με τη θεραπεύτρια Kimberly Hershenson, από τη Νέα Υόρκη, θα πρέπει να δώσεις μεγάλη προσοχή στο πώς ο σύντροφός σου αντιμετωπίζει τους ανθρώπους που βρίσκονται σε μια θέση εξυπηρέτησης, όπως έναν παρκαδόρο, την σερβιτόρα, κάποια γραμματέα καθώς και τους αγνώστους στο δρόμο. Μπορεί σε εσένα να υμπεριφέρεται τέλεια, όμως αυτή η συμπεριφορά του αναδεικνύει τον πραγματικό χαρακτήρα του που με μαθηματική ακρίβεια κάποια στιγμή θα ξεδιπλωθεί και σε σένα.
Το ίδιο ισχύει και για τη σχέση που έχει με τους φίλους του ή τα άτομα της οικογένειάς του. Αν είναι αγενής ή προσβλητικός πολύ σύντομα το ίδιο θα γίνει και με εσένα.
Αν για να πας κάπου πρέπει να πάρεις έγκριση
Σύμφωνα με τον Jonathan Bennett, έναν ειδικό σχέσεων στο Double Trust Dating, ένας σύντροφος δεν πρέπει ποτέ να θέτει κανόνες και αυτό περιλαμβάνει το να μπορείς να λες ελεύθερα πού θα βγεις και με ποιον. Ακόμη και «κανόνες» που φαίνονται να έχουν νόημα μπορεί να είναι σημάδι προβλήματος – όπως το ότι κάποιοι λένε ότι δεν μπορεί να πάει μόνη της η σύντροφός τους σε ένα μπαρ γιατί τους κάνει να ζηλεύουν. Όχι δεν είναι μορφή αγάπης αυτό, αλλά ένα είδος απομόνωσης.
Το ίδιο ισχύει και για το αν σε εμποδίζει να δεις τους φίλους ή την οικογένειά σου. Δεν είναι μόνο έλεγχος, είναι επίσης μια κοινή τακτική για τοξικούς συντρόφους που προσπαθούν να απομονώσουν τον σύντροφό τους μακριά από τα αγαπημένα τους πρόσωπα, λέει ο Bennett, με απώτερο σκοπό να μην επηρεάζονται από τις απόψεις τρίτων.
Αν προσπαθεί να διορθώσει ή να ελέγξει τον τρόπο σκέψης σου
Σύμφωνα με τον Bennett, μια υγιής σχέση «οικοδομείται» με τον αμοιβαίο σεβασμό, τον συμβιβασμό και την ανοιχτή επικοινωνία, και αυτό δεν περιλαμβάνει ποτέ την προσπάθεια αλλαγής ή χειραγώγησης του τι σκέφτεται κάποιος. Στην πραγματικότητα, το να πεις σε έναν σύντροφο τι να σκεφτεί είναι μια κοινή τεχνική που χρησιμοποιούν πολλοί χειριστικοί άνθρωποι και μπορεί γρήγορα να κλιμακωθεί από φαινομενικά αθώα σχόλια σε πλήρη έλεγχο.
Αν λέει ψέματα
Εάν πιάσεις τον σύντροφό σου να λέει ψέματα ή υποψιάζεστε ότι μπορεί να λέει, η Sundet συνιστά να προσέξεις την αντίδρασή του όταν τον έχεις καταλάβει. Αν ο σύντροφός σου αρχίζει να ορκίζεται ότι δεν είπε ψέματα και κάνει ό,τι μπορεί για να το καλυφθεί το συμβάν, αυτό είναι μια τεράστια κόκκινη σημαία (red flag). Ενώ ορισμένοι σύντροφοι μπορεί να παραδεχτούν ότι τα «μπέρδεψαν», οι τοξικοί σύντροφοι συχνά λένε ψέματα για να σώσουν τον εαυτό τους συνεχίζοντας την πορεία τους. Εάν λοιπόν, ο σύντροφός σου φαίνεται ότι είναι πρόθυμος να πει ή να κάνει οτιδήποτε για να καλύψει το ψέμα του, πάρτο σαν σύνθημα για να απομακρυνθείς.
Αν σου λέει πώς να συμπεριφέρεσαι
Θυμάσαι ένα βίντεο που είχε κάνει τον γύρο του διαδικτύου, αφού κυκλοφόρησε το «Flowers» με την Miley Cyrus και τον Liam Hemsworth, που έδειχνε τον ηθοποιό να λέει στην βραβευμένη με Grammy πια τραγουδίστρια, να συμπεριφέρεται καλύτερα δημοσίως; Ναι, αυτό είναι μία τοξική σχέση.
Ένας καλός σύντροφος δεν θα σε κάνει ποτέ να νιώσεις άσχημα που είσαι ο εαυτός σου. Δεν θα σου πει να σταματήσεις να μιλάς και δεν θα ισχυριστεί ότι είναι «ντροπιαστικό» αυτό που κάνεις.
Το ίδιο ισχύει αν σχολιάζει αρνητικά κάθε τι πάνω σου – τα μαλλιά ή το μακιγιάζ σου, το σώμα σου ή το τι φοράς. Αυτή είναι μια κλασική τακτική χειραγώγησης που χρησιμοποιείται συχνά κατά τη διάρκεια της συναισθηματικής κακοποίησης, λέει η αδειούχος ψυχοθεραπεύτρια Whitney Hawkins, αλλά είναι μια τακτική που είναι εύκολο να παραβλεφθεί ή να απορριφθεί ως αστείο σχόλιο, ενώ μερικοί άνθρωποι μπορεί ακόμη και να το εκφράσουν ως γνήσια ανησυχία.
Στόχος ενός τέτοιου συντρόφου είναι, σε πολλές περιπτώσεις, να καταστρέψει την αυτοεκτίμησή σου, ώστε να μη θέλεις να τους εγκαταλείψεις.
Αν βγάζει πάνω σου τα νεύρα και τον θυμό του
Όπως σου είπα και πιο πάνω δεν είναι όλες οι μέρες καλές σε μια σχέση και οι παράγοντες που την επηρεάζουν μπορεί να είναι πολλοί. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι ο σύντροφός σου επιτρέπεται να ξεσπάει τον θυμό και τα νεύρα του πάνω σου.
«Τα άτομα που αισθάνονται ότι υφίστανται κριτική ρουτίνας, φωνές ή λεκτική κακοποίηση από τον σύντροφό τους θα πρέπει να εξετάσουν τις επιλογές τους και ενδεχομένως να διαμορφώσουν ένα σχέδιο ασφαλούς εξόδου από τη σχέση» λένε οι ειδικοί. Το ίδιο ισχύει αν ο σύντροφός σου βγάζει το θυμό του σε άψυχα αντικείμενα. Αυτός ο τύπος οργής μπορεί γρήγορα να κλιμακωθεί και να επεκταθεί πάνω σου, επομένως είναι καλύτερο να βγεις από μια τέτοια σχέση.
Αντίστοιχα, αν σου μιλάει με ασέβεια, χρησιμοποιώντας διάφορους απρεπείς χαρακτηρισμούς ή σε απειλεί με τον οποιοδήποτε τρόπο. Στην πραγματικότητα, εάν ο σύντροφός σου σε απειλήσει ποτέ ότι θα σε πληγώσει, θα πρέπει να φύγεις το συντομότερο δυνατό από αυτή τη σχέση, λέει ο Raffi Bilek, σύμβουλος σχέσεων και διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας της Βαλτιμόρης.
Αν κάνει συχνά άκομψα αστεία με πρωταγωνίστρια εσένα
Σύμφωνα με την Δρ Carla Marie Manly, κλινική ψυχολόγο και συγγραφέα του The Joy Of Imperfect Love, δεν πρέπει να νιώθεις ότι είσαι συνεχώς το αστείο στη σχέση σου. «Είναι σοφό να δίνεις προσοχή στα λόγια του συντρόφου σου και στην ενέργεια πίσω από αυτά», λέει στον Bustle. «Για παράδειγμα, μερικοί σύντροφοι χρησιμοποιούν σαρκασμό ή αστεία για να τραυματίσουν τον άλλο σύντροφο».
Ένα αστείο, είναι πραγματικά αστείο, αν και οι δύο άνθρωποι γελούν ειλικρινά. «Οι λέξεις μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογική βλάβη όταν χρησιμοποιούνται επιθετικά ή παθητικά-επιθετικά», λέει. Αυτό καταργεί την αίσθηση της ασφάλειας και μειώνει την αίσθηση της εγγύτητας σε ένα ζευγάρι. Γι” αυτό, θέλει προσοχή αν ο σύντροφός σου χρησιμοποιεί τις λέξεις σαν «όπλο» για να σε υποβιβάσει.
Αν σου λέει ότι δεν διαχειρίζεσαι σωστά τα οικονομικά σου και θέλει να το κάνει αυτός
Σύμφωνα με την κοινωνική λειτουργό Jane Seskin, ένας σωστός σύντροφος δεν θα σε κάνει ποτέ να νιώσεις ότι δεν είσαι σε θέση να διαχειριστείς τα δικά σου χρήματα. Εάν προσφερθεί να είναι ο υπεύθυνος του τραπεζικού σου λογαριασμού, θα μπορούσε να είναι σημάδι επικείμενης οικονομικής κατάχρησης και μπορεί επίσης να είναι ένας τρόπος για να περιορίσει την πρόσβασή σου σε χρήματα, ώστε να μην μπορείς να φύγεις από τη σχέση. Αυτό είναι δύσκολο να το καταλάβεις, γιατί συχνά παρουσιάζεται με τρόπο που φαίνεται ρομαντικός ή χρήσιμος. Μπορεί για παράδειγμα να ππληρώσει έναν λογαριασμό ή να σου προτείνει να πληρώνει το ενοίκιο σου. Αυτό όμως, θα είναι καταστροφικό για τη σχέση σας. Το σωστό είναι να έχεις πάντα και κάποια δικά σου χρήματα, ώστε να είσαι αυτόνομη και να μην εξαπατηθείς.
Αν σε απειλεί ότι θα σε χωρίσει ή ότι θα κάνει κακό στον εαυτό του
Εδώ είναι δύο τα τινά. Από τη μία μπορεί ο σύντροφός σου να σε απειλεί ότι θα χωρίσετε αν του πηγαίνεις κόντρα σε οτιδήποτε – από το αν θα βγεις με τις φίλες σου μόνες σας μέχρι το αν θα του μαγειρέψεις το αγαπημένο του φαγητό – και από την άλλη, αν τολμήσεις για τον οποιοδήποτε λόγο να χωρίσεις σε απειλεί ότι θα κάνει κακό στον εαυτό του για να σου αλλάξει τη γνώμη. Όπως και να “χει ο συναισθηματικός πόλεμος που κυριαρχεί και στις δύο περιπτώσεις σίγουρα δε δείχνει ότι βρίσκεσαι σε μια υγιή σχέση.
Αν λέει ότι εσύ τον «έκανες» να έχει άσχημη συμπεριφορά
Μια κοινή συνήθεια των κακοποιητικών ατόμων είναι το να λένε πως για την άσχημη συμπεριφορά τους απέναντί σου ευθύνεσαι εσύ. «Με έκανες να φωνάξω» ή «Με ώθησες να στείλω μήνυμα στην πρώην μου» είναι μερικές από τις δικαιολογίες που λέει ένας τοξικός σύντροφος.
Μην αγνοείς αυτού του είδους τα μοτίβα. «Η αλήθεια είναι ότι δεν είσαι ο – μόνος – υπεύθυνος για τις συναισθηματικές αντιδράσεις κάποιου άλλου, συμπεριλαμβανομένου του συντρόφου σου», λέει. Αυτός είναι απλά ένας τρόπος να ξεφύγει εκείνος από την ευθύνη των πράξεων και δεν είναι σωστό.